تار نمای دل باخته
ایران
|
|
|
|
|
تارنمای مربوط به حکیم عمر خیام
دو بيتی ها هر سبزه که بر کنار جوئی رٌسته است گوئی زلف فرشته خوئی رٌسته است پا بر سر سبزه ها بخواری ننهی کان سبزه ز خاک لاله روئی رٌسته است *** این قافله عمر عجب می گذرد دریاب دمی که با طرب می گذرد ساقی غم فردای حریفان چه خوری پیش آر پیاله را که شب می گذرد *** می نوش که عمر جاودانی این است خود حاصلت از دور جوانی این است هنگام گل و باده و یاران سرمست خوش باش دمی که زندگانی این است *** افسوس که نامه جوانی طی شد وان تازه بهار زندگانی دی شد آن مرغ طرب که نام او بود شباب فریاد ، ندانم که کی آمد و کی شد *** درکارگه کوزه گری رفتم دوش دیدم دوهزار کوزه گویا و خموش ناگه یکی کوزه برآورد خروش کو گوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش *** خیام اگر زباده مستی خوش باش با ماهرخی اگر نشستی خوش باش چون عاقبت کار جهان نیستی است انگار کهئ نیستی چو هستی خوش باش *** من بی می ناب زیستن نتوانم بی باده کشیده بار تن نتوانم من بنده آن دمم که ساقی گوید یک جام دگر بگیر و من نتوانم *** افسوس که بیفیده فرسوده شدیم وزداس سپهر سرنگون سوده شدیم دردا و ندامتا که تا چشم زدیم نابوده بکام خویش نابود شدیم *** می خور که بزیر گل خواهی خفت بی مونس و بی رفیق و بی همدم و جفت زنهار به کس مگو تو این راز نهفت هرلاله که پژمرد نخواهد شکفت *** چون نیست زهرچه هست فریاد بدست چون هست زهرچه هست نقصان و شکست انگار که هرچه هست درعالم نیست پندار که هرچه نیست درعالم هست *** ابرآمد و باز برسر سبزه گریست بی باده گلرنگ نمی باید زیست این سبزه که امروز تماشاگه ماست تاسبزه ی خاک ما تماشاگه کیست *** امروز ترا دسترس فردا نیست وندیشه فردات بجز سودا نیست ضایع مکن این دم ار دلت شیدا نیست کاین باقی عمر را بها پیدا نیست *** من هیچ ندانم که مرا آنکه سرشت از اهل بهست کرد یا دوزخ زشت جامی و بتی و بربطی برلب کشت این هرسه مرا نقد و تورا نسیه بهشت *** تاکی زچراخ مسجد و دود کنشت تاکی ز زیان دوزخ و سود بهشت رو بر سر لوح ببین که استاد قضا اندر ازل آنچه بودنی بود نوشت *** اسرار ازل را نه تو دانی و نه من وین حل معما نه تو خوانی و نه من هست از پس پرده گفتگوی من و تو چون پرده برافتد نه تو مانی و نه من *** گر می نخوری ، طعنه مزن مستان را بنیاد مکن ، تو حیله و دستان را تو فخر بدان کنی که مِی می نخوری صد کار کنی که می غلام است آنرا *** یک جرعة می ز ملک کاووس به است وز تخت قباد و مسند طوس به است هر نعره که رندی به سحرگاه زند از طاعت زاهدان سالوس به است *** ای مفتی شهر، از تو بیدارتریم بااین همه مستی، از توهشیارتریم ما خون رزان خوریم و توخون کسان انصاف بده، کدام خونخوارتریم *** شیخی به زنی فاحشه گفتا مستی هر لحظه بدام دیگری پابستی گفتا، شیخا هر آنچه میگوئی هستم اما تو، چنانکه می نمائی هستی ؟ *** نیکی و بدی که در نهاد بشرست شادی و غمی که در قضا و قدرست باچرخ مکن حواله ، کاندر ره عقل چرخ از تو هزاربار بیچاره ترست *** زین سقف، برون ، رواق و دهلیزی نیست جز بامن و تو عقلی و تمیزی نیست هر چیز که وهم کرده کآن چیزی هست خوش بگذر از آن خیال کآن چیزی نیست *** یک قطرة آب بود با دریا شد یک ذرة خاک با زمین یکتا شد آمد شدن تو اندر این عالم چیست ؟ آمد مگسی پدید و ناپیدا شد *** ای آنکه نتیجة چهار و هفتی وز هفت و چهار دایم اندر تفتی می» خور که هزاربار بیشت گفتم» بازآمدنت نیست، چو رفتی ، رفتی *** هرگز دل من از علم محروم نشد کم ماند ز اسرار که مفهوم نشد هفتاد دو سال فکر کردم شب و روز معلومم شد که هیچ معلوم نشد *** دوری که درآن آمدن و رفتن ماست آنرا نه بدایت نه نهایت پیداست کس می نزند دمی در این معنی راست کآین آمدن از کجا و رفتن به کجاست *** گر به فلکم دست بٌدی چون یزدان برداشتمی من این فلک را ز میان وز تو فلکِ دگر چنان ساختمی کآزاده بکام دل رسیدی آسان *** در گوش دلم گفت فلک پنهانی حکمی که قضا بود زمین میدانی ؟ در گردش خویش گر مرا دست بٌدی خود را برهاندی ز سرگردانی ***
|
|
|
